Bijdrage Vast­stellen Steden­bouw­kundig Plan Schalks aan de Plas

Schalks aan de Plas

Voorzitter, lekker met een drankje aan de plas, straks nog een bootje huren. Wie wil dat nou niet? Van deze gedachte werd de gemeenteraad al een hele tijd terug razend enthousiast: het plan Schalks aan de plas. En, als ik naar mezelf kijk als inwoner, consument dan kan ik me daar heus wel iets bij voorstellen. Maar er zijn ook nog andere inwoners in, op en rondom de Schouwbroekerplas, namelijk de dieren en de natuur. Zij konden hun stem niet laten horen in het participatietraject maar zijn toch echt wel belangrijke stakeholders. Dus wij zochten ze van de week even op, binnen een half uur ontmoetten wij de volgende inwoners:

• Een rustende aalscholver op een dode tak hangend boven de plas
• de Wilde Eend duikend naar voedsel
• de fuut, baltsend en smikkelend van voorn
• de waterral roepend vanuit de rietkraag
• de grote bonte specht, pikkend op een dode boom naar insecten
• een waterhoentje
• talloze meerkoeten
• de witte kwikstaart
• de heggenmus
• merels
• zanglijsters
• roodborstjes
• pimpelmeesjes
• koolmeesjes
• een gaai
• de winterkoning
• en tot slot ontbraken ook de duiven, eksters en zwarte kraaien niet.

Dit was zomaar op een maandagmiddag in november. Waren we in het voorjaar geweest dan hadden we zeer waarschijnlijk nog kunnen genieten van zangvogels zoals de tjiftjaf, de nachtegaal, de zwartkop en tuinfluiter zingend vanuit het bos en van de karekieten en rietzangers die broeden in de de rietkragen aan de oevers van de plas. Of van het paartje boomvalken afgelopen zomer. En wellicht hadden we tijdens de schemering of in de nacht nog de zeldzame meervleermuis kunnen detecteren zoals al eerder is gebeurd.

Hoe zouden zij tegen dit plan aankijken? ...
En dan heb ik het nog niet gehad over de vlinders, de libellen, de vissen en de talloze insectensoorten voor wie deze plas en het omringende bos ook hun thuis is. Hun habitat. Zouden zij ook de flora maar laag ecologisch vinden zoals gesteld wordt in de Startnotitie? Vanaf de zijkanten speuren we door het bos en zien we meidoorn, wilgen, essen, vlieren, populieren, klimop, en langs de oevers rietkragen. De natuur kan hier zijn gang gaan en stervende bomen en dood hout zorgen voor een rijk insecten leven dat op haar beurt weer voor voedselrijkdom zorgt voor de vogels.

Voorzitter, ik duik even terug in de tijd. Wat ons namelijk nog opviel is dat in de ontwerp gebiedsvisie uit jawel 2009 toen er weliswaar nog wilde plannen voor bebouwing waren, er ook een duidelijke natuurparagraaf was. Ik citeer:
“Het voor mensen afgesloten terrein ten noorden van de Schouwbroekerplas is een steeds belangrijker toevluchtsoord voor de fauna geworden. Naast de grote aantallen zangvogels, zijn er in de afgelopen jaren broedende (roof)vogels gesignaleerd, afwisselend een Buizerd en een Boomvalk. Er huizen fazanten en ook is er meerdere malen een ree gesignaleerd. Het is mogelijk dat in de oudere bomen kolonies vleermuizen zitten”

‘De noordoever is ecologisch waardevol door de kleinschalige variatie in typen beplanting: De oever ligt in de volle zon en biedt de ideale basis voor oeverbegroeiing. Hier broeden o.a. veel zangvogels. De stadsecoloog kenmerkt de locatie als brongebied. Dat betekent dat het gebied betekenis heeft voor veel diergroepen, die zich vanuit dit gebied in parken in de omgeving kunnen vestigen. De Schouwbroekerplas heeft extra betekenis voor de zangvogels in de rest van Schalkwijk. Direct na het uitvliegen van de jongen vertrekken zangvogels uit de leeg gegeten parken naar de Schouwbroekerplas waar nog wel voedsel is.’ Einde citaat.

Voorzitter, het is dus niet voor niets dat de noord- en oostoeverbossen als ecologisch potentie gebied zijn aangemerkt. En dat hier recent ook de zuidzijde, inclusief bermen en zuidelijk gelegen weilanden, aan zijn toegevoegd is natuurlijk goed nieuws. Voeg daar de al bestaande ecologische hotspot Romolenpark aan toe en dat maakt dat we hier een echt ecologisch pareltje in onze handen hebben. Kortom, je zou kunnen zeggen dat de Schouwbroekerplas omgeven is door ecologische potentiegebieden en hotspots. Hoe mooi is dat!
En niet onbelangrijk, er gelden strenge regels tav bebouwing. Ik citeer uit de beantwoording van onze technische vragen:
“Het bebouwen van ecologische hotspots en potentiegebieden mag dan ook niet. Alleen in uitzonderlijke gevallen als er sprake is van een aantoonbaar en zwaarwegend maatschappelijk belang en er onderbouwd is dat er geen alternatief kan worden gevonden, dan is aantasting van de natuurwaarden onontkoombaar en dient er gecompenseerd te worden.”

En dan is onze grote vraag aan de wethouder, waarom zou je die ecologische potentie die hier in dit gebied binnen handbereik is onder druk willen zetten/ zo niet bedreigen door het realiseren van een horecapaviljoen???? Als ik het kaartje uit het Ecologisch beleidsplan goed bestudeer ligt het plan in of net naast de begrenzing van het ecologisch potentiegebied dus hoe zit het hier met die strenge regels?

Voorzitter, nu zal de wethouder ongetwijfeld verwijzen naar de ecologische quick scan die wij ontvingen n.a.v. onze technische vragen dat het allemaal wel meevalt. Maar de quick scan kent een zeer nauwe afbakening van het onderzoeksgebied. Nl zo ongeveer het oppervlakte van het paviljoen en de aanlooproute er naar toe. Daar gaat het wat ons betreft al mis. De impact van het paviljoen reikt natuurlijk verder dan het paviljoen zelf. Er wordt gesproken over bootverhuur in het stuk maar ook het feit dat het paviljoen er ligt zal veel meer mensen per bootje of sloep aantrekken. Het zal per saldo drukker worden op de plas en dat heeft effect op alle oevers en de bosjes. Zelfs kleine golfslag is funest voor de rietkragen en de vogels die daar broeden, licht vanaf het paviljoen en onder de tunnel is funest voor dag en nachtritme van vogels en zoogdieren en het geluid van het paviljoen zal ver over het water dragen. De impact van het paviljoen reikt dus verder dan het plangebied dat is gemarkeerd in de ecologische quick scan en het is wat ons betreft dan ook echt een omissie dat hier niet beter naar gekeken wordt en wij vragen de wethouder dan ook ecologisch impact onderzoek te doen naar de gehele Schouwbroekerplas en bijbehorende bossen aan de noord en oostoever.

Willen wij dan geen ruimte voor recreatie? Zeker wel, het is belangrijk dat mensen in contact komen met de natuur. Maar dat doe je door uit te gaan van de draagkracht van de natuur in een gebied en de zorg die draagkracht niet te overschrijden. Dat betekent: terughoudend zijn met vormen van intensieve recreatie waar al waardevolle natuur is en zorgen dat je als de bliksem meer groen creëert in en rond je stad.

Voorzitter, ik rond af. Er is wel iets veranderd in de laatste 15 jaar dat er over ontwikkelingen bij de Schouwbroekerplas wordt gesproken. Wij hebben als raad de biodiversiteitscrisis uitgeroepen. Dat betekent dat wij zorgen hebben over het verdwijnen van dieren, planten, insecten en vogelsoorten en dat we ons moeten inspannen dit tij te keren. De Schouwbroekerplas is wat ons betreft een schoolvoorbeeld waar we nu daad bij het woord kunnen voegen. Voor deze plek zouden wij u willen oproepen: kies hier niet voor vertier maar voor natuur en dier!
Wij roepen het college en de raad dan ook op het traject Schalks aan de Plas te stoppen en in te zetten op de verdere natuurversterking van dit gebied.